نصب کلید محافظ جان
قبل از بررسی نصب کلید محافظ جان و بهترین روش نصب لازم است اطلاعات کافی راجع به این کلید و کاربردهای آن داشته باشید. یکی از مهمترین و کاربردیترین کلیدهایی که برای برقراری ایمنی افراد از آن استفاده میشود، کلید محافظ جان است. این کلید همچون کلیدی لازم و ضروری میتواند میزان جریان سیمهای رفتی و برگشتی را به خوبی محاسبه و در عین حال مقایسه کند. هنگامی که مابین این سیمها اختلاف ولتاژی را مشاهده کند منجر به قطع مدار میشود. اصولا این اختلاف پتانسیل با توجه به بروز جریان نشتی، بین سیمهای رفت و برگشت خواهد بود. توسط کلید محافظ جان این جریان تشخیص داده میشود و سریعا مدار قطع خواهد شد.
در این صورت است که از هر آتش سوزی یا ایجاد جرقه و… جلوگیری خواهد شد. از جمله عوامل اصلی که در ساختمان مسکونی، اداری، تجاری وصنعتی باعث بروز خسارتهای جانی و مالی میشود، عدم توجه به مسائل ایمنی در استفاده از انرژی برق است. اصولا برای محافظت افراد در برابر برق گرفتگی یا خطرات ناشی از جریان نشتی معمولا از کلیدهای محافظ جان بهره میبرند. در هر ساختمانی بر اساس قانون نظام مهندسی وجود محافظ جانها لازم و ضروری است. اجباری بودن این کلید به عنوان حفاظت اضافی در سیستم برق محسوب میشود.
روش کار کلید محافظ جان
قبل از نصب کلید محافظ جان بایستی روش کار آن را به خوبی درک کنید. اساس کار این کلید مقایسه کردن جریان ورودی کلید با جریان خروجی آن است. گفتنی است که ورودی محافظ جان فاز و نول هستند و زمانی که این کلید در مدار قرار بگیرد میتواند از جان افراد در برابر برق گرفتگی محافظت کند. خواه این تماس مستقیم باشد یا این که غیر مستقیم، کلید عملیات محافظت را به خوبی انجام میدهد.
زمانی تماس مستقم رخ میدهد که فرد به صورت مستقیم با فاز در ارتباط باشد؛ و زمانی تماس غیر مستقیم رخ میدهد که فرد با بدنه تجهیزات برقی (که از طریق جریان نشتی برقدار هستند) تماس داشته باشد. کلید محافظ جان میتواند که جریان نشتی را به خوبی تشخیص دهد و بر اساس میزان حساسیتی که به این جریان دارد به دو دسته صنعتی خانگی تقسیم میشود.
در حقیقت این کلید علاوه بر محافظت از جان افراد میتواند از دستگاهها و تجهیزات صنعتی در برابر نشتی جریان هم محافظت کند. بنابراین با توجه به آن چه که گفته شد در صورتی که با عبور جریان نشتی بیشتر از حساسیت کلید در مدار، کلید محافظ جان وارد عمل میشود و منجر به قطع شدن جریان ورودی میشود که در نهایت مدار هم قطع میشود. کلیدهای محافظ جان از نظر میزان حساسیت به جریان نشتی به دو دسته زیر تقسیم میشوند:
» محافظ انسان در برابر تماس مستقیم با تجهیزات الکتریکی = حساسیت آن ۳۰ میلی آمپر است.
» محافظ قطعات الکتریکی در برابر خط رآتش سوزی = حساسیت آن ۳۰۰ میلی آمپر است.
بهترین روش نصب کلید محافظ جان
حال که اطلاعات کافی راجع به این کلید ارائه شد بهتر است که راجع به بهترین روش نصب آن صحبت کنیم. برای روش نصب کلید محافظ جان بر طبق استانداردهای بین المللی بایستی موارد زیر را مورد توجه قرار دهید:
– قبل از نصب کلید باید با استفاده از میلی آمپرمتر مخصوص مقدار نشتی جریان را در مداری که کلید قرار است در آن تعبیه شود را اندازه گیری کنید. زمانی که این مقدار بیشتر از ۲۰٪ حساسیت جریان نشتی نامی کلید بود، بعد از یافتن نشتی و رفع عیب آن میتوانید کلید را نصب کنید.
– در رابطه با کلید دو پل باید بگوییم سیم نول به ترمینالی که علامت N دارد، متصل شود. حال سیم فاز را به ترمینالی که علامت L دارد، متصل کنید.
– در سیتمهای تکفاز دو سیم فاز و نول، در سیستمهای سه فاز چهار عدد سیم فاز و نول را به ورودی و خروجی کلید وصل کنید.
– با توجه به موقعیت نصب کلید میتوان سیمهای خروجی و ورودی را از بالا یا پایین به کلید وصل شود؛ توجه کنید که در عملکرد کلید اثری نخواهد داشت.
– درجه حفاظت کلید انتخاب شده بایستی IP40 باشد.
– تمام عملیات نصب کلید محافظ جان و رفع عیب آن بایستی توسط افراد متخصص انجام شود.
– بایستی ترمینالهای ورودی و خروجی کلید با توجه به آمپر کلید برای بالاترین قطر سیم و کابل انتخاب شود و مشکلی از این بابت وجود نخواهد داشت.
– میتوان به همراه این کلیدهای محافظ جان از کنتاکت کمکی هم استفاده کنید.
عیبیابی کلید محافظ جان
سلامت بودن کلید توسط کلید تست انجام میشود در صورتی که محافظ جان در مدار حامل جریان باشد در هنگام زدن کلید تست بایستی مدار قطع شود. در این صورت میفهمید که کلید سالم است البته دو روش دیگر برای عیبیابی کلید وجود دارد:
» در روش اول بایستی از دکمه تست روی کلید استفاده کنید. زمانی که کلید برقدار باشد با فشار دادن این دکمه بایستی که کلید قطع شود.
» روش دوم این است که باید یک لامپ صد واتی را به همراه فاز خارج شده از کلید و نول وارد شده به کلید را روشن کنید. در این صورت بایستی کلید قطع شود در غیر این صورت کلید خراب است.
عملکرد محافظ جان بدون ارت
دانستن چگونگی نصب کلید محافظ جان به تنهایی کافی نیست بلکه لازم است که عملکرد آن را بدون ارت هم بدانید. در اکثر مواقع میزان جریان نشتی که در بدنه دستگاه وجود دارد به زمین انتقال داده میشود که این جریان کمتر از جریان نشتی خواهد بود. توجه کنید که این جریان متناسب با کلید طراحی شده است و در نهایت منجر به قطع کلید نمیشود.
کلید محافظ جان ۳۰ میلی آمپری به هدف حفاظت انسان در برابر برق گرفتگی طراحی شود؛ توجه کنید حتی مقاومت بدن انسان و مقدار جریان نشتی که بدن آن را تحمل میکند در این طراحی در نظر گرفته میشود. حال با توجه به آن چه که ذکر شد قطعا وجود ارت در مدارهای دارای کلید محافظ جان، لازم و ضروری است. لذا این کلیدها با توجه به اختلاف فاز و نول عمل میکنند و زمانی ساختمان فاقد چاه ارت باشد، خطر مرگ و میر و برق گرفتگی وجود دارد.
مزیت کلید محافظ جان
از جمله مزیتی که برای استفاده از کلیدهای محافظ جان برای افراد وجود دارد، جلوگیری از بروز آتش سوزی در اثر نششتی جریان است. توجه کنید که جریان ۰.۵ آمپری قادر است که منجر به آتش سوزی شود؛ این کلیدهای حفاظتی میتوانند که با تشخیص جریان نشتی و قطع جریان ورودی از خطر برق گرفتگی جلوگیری میکند و در اعین حال مانع از بروز آتش سوزی هم میشود. اساسا میتواند در عرض چند دهم یا صدم ثانیه منبع تغذیه را قطع کند. مزیت دیگر این کلید این است که از وسایل و تجهیزات خانگی و صنعتی در برابر نشتی جریان هم محافظت کند که در نهایت کار منجر به صرفه اقتصادی هم میشود.
سخن پایانی
در این مطلب از پارما الکتریک در رابطه با نصب کلید محافظ جان و عیبیابی آن، مزیتها و عملکرد و… به صورت کلی اطلاعاتی را ارائه دادیم. متوجه شدیم که در مدارهایی که از این کلید استفاده میکنند وجود ارت هم لازم و ضروری است، در غیر این صورت خطر آفرین خواهد بود و منجر به مرگ و میر هم میشود. حتما نظرات خود را برای ما کامنت کنید.
بروزرسانی در تاریخ 1401/05/15