کلید فرمان

.

کلید یا سوئیچ، وسیله ‌ای است که از آن برای قطع و وصل یا تغییر مسیر جریان الکتریسیته در یک مدار استفاده می شود. کلیدها بسته به نوع کاربردی که دارند، در مدار به گروه‌های مختلفی از جمله کلید فرمان تقسیم می‌شوند. از کلید فرمان برای راه‌اندازی، متوقف کردن و یا ایجاد تغییر در شرایط مدار استفاده می‌شود. کلید فرمان معمولاً به شکل دستی یا اتوماتیک کار می‌کند و با توجه به تعداد وضعیت و پلاتین، اهرمی یا چرخشی بودن دسته، موقعیت باز یا بسته بودن کنتاکت‌ها، سیستم اخباری و حفاظتی، فرمان دائم یا برگشت فنری با یکدیگر متفاوت هستند. 

کلید فرمان

انواع کلید فرمان

.

کلیدهای فرمان با توجه به فاکتورهای مختلفی مانند تعداد وضعیت، مکانیزم فرمان، پلاتین‌ها، سیستم اخباری و حفاظتی و نوع دسته به گروه‌های مختلفی تقسیم می‌شوند. در ادامه انواع کلید فرمان را مورد بررسی قرار می‌دهیم.

از نظر تعداد وضعیت: تعداد وضعیت یک کلید فرمان به دو حالت 0-1 یا 1-2می‌باشد. مدل صفر و یک دارای دو وضعیت خاموش(٠) و روشن(۱) است.  از این نوع کلید برای روشن و خاموش کردن قسمتی از سیستم استفاده می‌شود. از مدل 1-2به عنوان انتخاب کننده در مدار فرمان استفاده می‌شود و از نظر نوع پلاتین با مدل 0-1 متفاوت است.

از نظر تعداد پلاتین؛ انواع کلید فرمان از نظر تعداد و نوع پلاتین به دو گروه ثابت و قابل ویرایش تقسیم می‌شود. تعداد و نوع پلاتین‌ها در کلیدهای ثابت باید متناسب با نوع مدار انتخاب شود، زیرا قابل تغییر نیست. در کلید فرمان قابل ویرایش می‌توان بر اساس نوع مدار، تعداد و مدل پلاتین‌ها را تغییر داد. این نوع کلید فرمان بسیار منعطف و متنوع است.

از نظر باز و بسته بودن پلاتین‌ها: باز یا بسته بودن پلاتین‌ها به ساختار کلید فرمان بستگی دارد و در کلیدهای ماژولار تعداد و نوع پلاتین‌ها به انتخاب شما بستگی دارد و به راحتی قابل تغییر است.  مثلاً می‌توانیم مکانیزم آن را به شکل دو حالته یا سه حالته انتخاب کرده و پس از آن پلاتین باز و بسته را به صورت جداگانه انتخاب نماییم.

از نظر نوع دسته: تغییر وضعیت در یک کلید فرمان به وسیله دسته انجام می‌شود. دسته‌ها بر اساس نوع، سیستم اخبار، اینترلاک، رنگ و شیوه‌ی نصب مدل‌های مختلفی دارند، اما در مجموع در کلید فرمان، دسته‌ها به شکل چرخشی و اهرمی هستند.

از نظر مکانیزم فرمان: در کلید فرمان دو وضعیت دائم و برگشت فنر وجود دارد. کلید دائم، پس از تغییر وضعیت در حالت خود باقی می‌ماند و با استفاده از نیروی دست به حالت اولیه خود برمی‌گردد. برای مثال می‌توان یک کلید را روشن کرده و آن را وضعیت روشن رها کنید، اما مدل برگشت فنر مانند شستی‌ها عمل می‌کنند یعنی لحظه‌ای هستند. در صورتی که دستتان را بردارید به حالت اولیه خود بر می‌گردند.

از نظر سیستم اخباری و حفاظتی: این نوع کلید فرمان در دو حالت چراغ‌دار یا ساده وجود دارد که در مدل چراغ‌دار یک سیگنال نورانی در دسته کلید تعبیه شده است و منبع تغذیه آن جداگانه دارد. در رابطه با نوع سیستم حفاظتی بهتر است که برای ایمنی بیشتر در تغییر از کلیدهای فرمان سوئیچ‌دار استفاده کنیم.

کاربرد کلید فرمان

.

در ادامه این مطلب به کاربردهای بسیار مهم کلید فرمان می‌پردازیم. برخی از این کاربردها عبارتند از:

  • تنظیم سطح گاز درون مخازن و کمپرسورها
  • قابلیت روشن و خاموش کردن خودکار دستگاه‌های صنعتی و تنظیم فشار آب درون لوله‌ها
  • کنترل سطح آب یا مایعات داخل منبع‌ها، استخرها و مخازن
  • ایجاد تعادل حرارتی دستگاه‌های مختلف
  • استفاده در جرثقیل‌ها برای امور مختلف

 کنتاکتور پارس فانال ، کلید هوایی پارس فانال و کلید حرارتی پارس فانال از دیگر لوازم برق صنعتی پارس فانال در پارما الکتریک

اجزا کلید فرمان

.

هر کلید از بخش‌های مختلفی تشکیل شده است که این اجزا در کنار هم می‌توانند عملکرد درستی را ارائه دهند. از جمله این اجزا می‌توان به پلاتین‌ها، ترمینال‌ها، مکانیزم قطع و وصل، محفظه و غیره اشاره کرد. کلید فرمان هم این اجزا را دارد. در ادامه مطلب اجزای تشکیل دهنده کلید فرمان را معرفی کرده‌ایم.

پلاتین: نقش اصلی کلید فرمان قطع و وصل جریان مدار است. ضروری است این کار باید با ایمنی بالا و بیشترین پایداری و با مقاومت کمتر انجام شود. پلاتین یا کنتاکت در کلید وظیفه قطع و وصل جریان را به عهده دارد. پلاتین دارای چندین قسمت ثابت و متحرک است وبا حرکت خود جریان را قطع یا برقرار می‌کند. در تمامی کلیدها وظیفه کنتاکت یا پلاتین یکسان است اما شکل آنها متفاوت است.

مکانیزم قطع و وصل یا فرمان: برای این که فرایند قطع و وصل جریان در کلید انجام شود لازم است کنتاکت‌های متحرک جابجا شده و از کنتاکت‌های ثابت دور شوند. این کار باید به سرعت و با ایمنی بالا انجام شود. مکانیزم فرمان سیستمی است که برای جابجایی کنتاکت‌ها و قطع و وصل جریان در کلید مورد استفاده قرار می‌گیرد. این مکانیزم به گروه‌های دستی و الکتریکی تقسیم می‌شود.

اجزا کلید فرمان
اجزا کلید فرمان

پلاتین: نقش اصلی کلید فرمان قطع و وصل جریان مدار است. ضروری است این کار باید با ایمنی بالا و بیشترین پایداری و با مقاومت کمتر انجام شود. پلاتین یا کنتاکت در کلید وظیفه قطع و وصل جریان را به عهده دارد. پلاتین دارای چندین قسمت ثابت و متحرک است وبا حرکت خود جریان را قطع یا برقرار می‌کند. در تمامی کلیدها وظیفه کنتاکت یا پلاتین یکسان است اما شکل آنها متفاوت است.

مکانیزم قطع و وصل یا فرمان: برای این که فرایند قطع و وصل جریان در کلید انجام شود لازم است کنتاکت‌های متحرک جابجا شده و از کنتاکت‌های ثابت دور شوند. این کار باید به سرعت و با ایمنی بالا انجام شود. مکانیزم فرمان سیستمی است که برای جابجایی کنتاکت‌ها و قطع و وصل جریان در کلید مورد استفاده قرار می‌گیرد. این مکانیزم به گروه‌های دستی و الکتریکی تقسیم می‌شود.

سخن نهایی

.

در این مقاله کلید فرمان را مورد بررسی قرار دادیم و کاربردها، انواع، اجزای آن را توضیح دادیم. همان طور که در مطالب بالا بیان کردیم کلید فرمان در راه‌اندازی، متوقف کردن و یا ایجاد تغییر در شرایط مدار مورد استفاده قرار می‌گیرد و به شکل دستی یا اتوماتیک کار می‌کند. امیدواریم که این مقاله پیش رو بتواند به  شما در انتخاب کلید فرمان مورد نیاز کمک کند.

تاریخ انتشار : 1402/07/17